به مناسبت روز جهانی خاک، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تهدید ناشی از شور شدن خاک برای امنیت غذایی جهانی را تاکید کرده و هشدار داده است که بسیاری از کشورها هنوز ظرفیت کافی برای تجزیه و تحلیل خاک ندارند.
کیو دونگیو (QU)، مدیر کل فائو، گفت: «خاک پایه و اساس کشاورزی است و کشاورزان جهان برای تولید حدود ۹۵ درصد غذایی که ما می‌خوریم به خاک وابسته هستند». وی در سخنانی پیش از رویداد ۵ دسامبر با موضوع: “شورسازی خاک را متوقف کنید، بهره‌وری خاک را افزایش دهید” تاکید کرد: “با این حال، خاک‌های ما در معرض خطر هستند.”
از جمله مسائل مهم عبارتند از: فعالیت‌های ناپایدار کشاورزی و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی و همچنین افزایش جمعیت، فشار فزاینده‌ای را بر خاک وارد می‌کند و باعث نرخ هشدار دهنده تخریب خاک در سطح جهان می‌شود. همانطور که در نقشه جهانی خاک‌های تحت تأثیر نمک که توسط فائو در ماه اکتبر منتشر شد، نشان داده شده است که بیش از ۸۳۳ میلیون هکتار از خاک‌ها در سراسر جهان در حال حاضر تحت تأثیر نمک قرار دارند.
برآوردها نشان می‌دهد که بیش از ۱۰ درصد از زمین‌های زراعی متاثر از نمک هستند، که خطر بزرگی برای امنیت غذایی در سراسر جهان است. برخی از بدترین مناطق آسیب‌دیده در آسیای مرکزی، خاورمیانه، آمریکای جنوبی، شمال آفریقا و اقیانوس آرام هستند.
مدیریت مناطق تحت تأثیر نمک نیازمند یک رویکرد یکپارچه، شامل خاک پایدار و مدیریت آبیاری و زهکشی، انتخاب محصولات و گیاهان مقاوم به نمک از جمله هالوفیت‌ها است که می‌توانند به‌خوبی در چنین محیط‌هایی رشد کنند. جمع‌آوری داده‌های خاک و ایجاد ظرفیت کافی در آزمایشگاه‌های خاک کشورهای عضو فائو برای مدیریت منابع زمین متأثر از خاک و هموار کردن پایه‌های کشاورزی دیجیتال در آینده ضروری است.
مدیر کل بر اهمیت تولید داده‌های قابل اعتماد خاک تأکید کرد و از راه‌اندازی رسمی گزارش ارزیابی آزمایشگاهی جهانی خاک خبر داد. تلاش مشترک ۲۴۱ آزمایشگاه در ۱۴۲ کشور، توسط مشارکت جهانی خاک فائو (GSP) و شبکه آزمایشگاهی جهانی خاک (GLOSOLAN) متشکل از بیش از ۷۶۰ آزمایشگاه در سراسر جهان هدایت می‌شود.
این گزارش چالش‌ها را برجسته می‌کند، به‌طوریکه ۵۵ درصد از کشورهای مورد بررسی فاقد ظرفیت‌های تحلیلی کافی از جمله منابع انسانی، روش‌های هماهنگ‌سازی و تجهیزات هستند. بسیاری از آنها قادر به پاسخگویی به تقاضای ملی برای تجزیه و تحلیل خاک در آفریقا، آسیا و اوراسیا نیستند.
QU بر اهمیت سرمایه‌گذاری مستمر در آزمایشگاه‌های خاک برای ارائه داده‌های قابل اعتماد که می‌توان بر اساس آن تصمیمات درستی برای اطمینان از مدیریت پایدار خاک و جلوگیری از تخریب خاک اتخاذ کرد، تأکید کرد. وی افزود: هزینه انفعال در حفظ و احیای سلامت خاک می‌تواند پیامدهای شگرفی برای برنامه توسعه پایدار سازمان ملل داشته باشد.
ابتکارات تحت رهبری فائو شامل سیستم اطلاعات جهانی خاک (GloSIS) و رصدخانه جهانی تنوع زیستی خاک است که به تازگی راه‌اندازی شده است، که به شبکه نظارت جهانی و پیش‌بینی سلامت خاک کمک خواهد کرد.
QU بر نقش حیاتی خاک‌های سالم را در کاهش تغییرات آب و هوا، سازگاری و در ایجاد انعطاف‌پذیری تاکید کرد و فائو از همه کشورها خواسته است که فوراً اطلاعات و ظرفیت‌های خاک خود را با تعهدات قوی‌تر نسبت به مدیریت پایدار خاک بهبود بخشند.
اتخاذ استراتژی جدید خاک توسط اتحادیه اروپا (EU) یک مثال مثبت است، اهداف مشخص و بلندپروازانه برای بهبود سلامت خاک در داخل و خارج از اتحادیه تعیین می‌کند.
بخشی‌های از جشن روز جهانی خاک، جوایزی که توسط روسیه و تایلند تامین می‌شود برای کمک‌های برجسته در این زمینه اعطا می‌شود. جایزه گلینکا روسیه به Lydie-Stella Koutika خاک‌شناس از جمهوری کنگو با بیش از ۴۰ سال تجربه در تحقیق در مورد اکوسیستم‌های کشاورزی اهدا شد. جایزه King Bhumibol تایلند به مؤسسه علوم خاک نیجریه (NISS) برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت خاک‌های سالم و دستاوردها در این زمینه تعلق گرفت.
