اناناس

توصیه‌ها‌یی برای حفظ کیفیت پس از برداشت آناناس

Adel A. Kader 

گروه علوم گیاهی، دانشگاه کالیفرنیا، دیویس

شاخص‌های بلوغ

رنگ پوست از سبز به زرد در قسمت پایینی میوه تغییر می‌کند. آناناس میو­ه‌ایی نافرازگرا است و باید هنگام آماده‌شدن برای خوردن برداشت شوند. حداقل مواد جامد محلول ۱۲ %  و حداکثر ۱ % اسیدیته، مقدار مناسب برای پذیرش عطر ­و­ طعم اکثر مصرف‌کنندگان می‌­باشد.

شاخص‌های کیفیت

  • یکنواختی در اندازه و شکل
  • سفتی
  • عاری از پوسیدگی، آفتاب سوختگی، سوختگی سطحی، ترکیدگی، کوفتگی، از هم پاشیدگی درونی، لکه‌­های قهوه‌ایی ­درونی، گموز و آسیب حشرات.
  • تاج (برگ‌­های تاج): رنگ سبز، طول متوسط و صاف.
  • محدوده مواد جامد محلول = 18-11؛ اسیدیته قابل تیتراسیون (عمدتا اسید سیتریک) = ۱/۶-۰/۵؛ و اسید اسکوربیک = ۶۵-۲۰ میلی‌گرم در ۱۰۰ گرم وزن تازه که بستگی به رقم و مرحله رسیدن دارد.

دما و رطوبت نسبی بهینه انبار

دمای بهینه: برای آناناس‌های نیمه رسیده  ۱۳-۱۰ درجه سانتی‌گراد (۵۵-۵۰ درجه فارنهایت) و برای  آناناس‌های رسیده  ۱۰-۷ درجه سانتی‌گراد (۵۰-۴۵ درجه فارنهایت)

رطوبت نسبی: ۹۰-۸۵ %.

 

نرخ تنفس

20°C

(68°F)

15°C

(59°F)

13°C

(55°F)

10°C

 (50°F)

7°C

 (45°F)

دما

20-15

10-8

8-5

5-3

4-2

ml CO2/ kg·hr

 

دی اکسید کربن تولید شده (ml/kg/hr) را در 440 ضرب کنید،تا تولید گرما برحسب Btu / ton / day به­‌دست آورید و یا در 122 ضرب کنید تا گرمای تولیدی برحسب کیلوکالری / تن/ روز را به‌­دست آورید.

نرخ تولید اتیلن

کمتر از۰/۲ میکرولیتر اتیلن برکیلوگرم بر ساعت در 20 درجه سانتی‌گراد (68 درجه فارنهایت)

پاسخ به اتیلن

قرار گرفتن آناناس­‌ها در معرض اتیلن ممکن است منجر به‌سبز­زدایی سریعتر (از بین رفتن کلروفیل) بدون تأثیر بر کیفیت داخلی شود. آناناس‌ها باید هنگام رسیدن برداشت شوند زیرا بعد از برداشت رسیدن ادامه نمی‌یابد.

پاسخ به اتمسفر کنترل‌شده

  • 3-5 درصد اکسیژن و 8-5 درصد دی اکسیدکربن
  • از فواید CA می‌­توان به تأخیر در پیری و کاهش میزان تنفس اشاره کرد.
  • پتانسیل عمر پس از برداشت: 2-4 هفته در هوا و 4-6 هفته در انبار اتمسفر کنترل شده  10 درجه سانتی‌گراد (50 درجه فارنهایت)، بسته به رقم و مرحله رسیدن.
  • از قرارگرفتن در معرض سطوح زیر 2 درصد اکسیژن و یا سطوح بالای 10درصد دی­ اکسید­کربن باید جلوگیری شود، زیرا احتمال ایجاد طعم‌های نامطبوع وجود دارد.
  • از واکس برای اصلاح غلظت‌های O2 و CO2 درون میوه می‌­توان استفاده کرد تا میزان و شدت لکه قهوه‌ای درونی را کاهش دهد.

ناهنجاری‌های فیزیکی و فیزیولوژیکی

خسارت سرمازدگی: قرارگرفتن آناناس‌ها در دمای زیر 7 درجه سانتی‌گراد (45 درجه فارنهایت) منجر به خسارت سرمازدگی می‌شود. میوه‌های رسیده حساسیت کمتری نسبت به میوه­‌های نارس یا نیمه‌رسیده دارند. علائم این بیماری شامل: رنگ سبز کدر در هنگام رسیدن (عدم رسیدن مناسب)، گوشت آب‌گزیده، تیره‌­شدن بافت مغز ، افزایش حساسیت به پوسیدگی و پژمردگی و تغییر رنگ برگ‌‌­های تاج است.

لکه قهوه‌ای درونی (EBS) یا پوسیدگی مرکزی: EBS معمولاً با قرار گرفتن آناناس‌ها  قبل یا بعد از برداشت در دمای سرد همراه است، به‌عنوان مثال در زیر 7 درجه سانتی‌گراد (45 درجه فارنهایت) به مدت یک هفته یا بیشتر. علائم بصورت نواحی قهوه‌ای آب‌گزیده که به‌صورت لکه‌‌هایی در ناحیه مغز شروع و بزرگ می­‌شود تا در موارد شدید کل مرکز قهوه‌­ای شود. واکس‌زدن در کاهش علائم آسیب سرمازدگی مؤثر است. ثابت شده است که یک تیمار گرمایی در دمای 35 درجه سانتی‌گراد (95 درجه فارنهایت) به مدت یک روز باعث بهبود علائم EBS در آناناس‌های منتقل­‌شده در 7 درجه سانتی‌گراد (45 درجه فارنهایت) می‌شود، زیرا فعالیت پلی‌فنل اکسیداز و در نتیجه قهوه‌ای شدن بافت جلوگیری می‌شود.

ناهنجاری‌های پاتولوژیک

پوسیدگی تیلاویوپسیس (پوسیدگی سیاه ، تاول آب): ناشی از Thielaviopsis paradoxa، ممکن است از ساقه شروع شده و در بیشتر گوشت‌ها گسترش می‌یابد و تنها علامت خارجی آن تیره‌شدن جزئی پوست به‌دلیل آب‌گزیدگی روی قسمت‌های پوسیده گوشت است. با نرم­‌شدن گوشت، پوست فوقانی تحت فشار جزئی به راحتی خرد می‌شود.

تخمیر مخمری: ناشی از Saccharomyces spp، معمولا ًدر میوه­‌های بیش از حد رسیده همراه است. مخمر از طریق زخم وارد میوه می‌­شود. گوشت میوه نرم و زرد روشن می‌شود و در اثر حفره­‌های بزرگ گاز پاره می‌­شود.

روش‌های کنترل

  • جابه‌جایی با مراقبت کامل برای به‌حداقل رساندن آسیب‌­های مکانیکی
  • خنک‌­سازی سریع و حفظ دمای مطلوب و رطوبت نسبی در طول عملیات حمل و نقل پس از برداشت
  • استفاده از قارچ کش‌ها، مانند تیابندازول (TBZ)

راهنمای عکس پس از برداشت

ناهنجاری ها

خسارت سرمازدگی
خسارت سرمازدگی
لکه قهوه ایی
لکه قهوه ایی
تخمیر مخمری
تخمیر مخمری
تاول آبکی
تاول آبکی